طاهرشعبانی، تصویرگر، انیماتور و کارتونیست ، متولد 1358 همدان و فارغالتحصیل رشته گرافیک ازدانشکده شهیدمفتح همدان است.وی مدتی درصدا و سیمای همدان به فعالیت درزمینه انیمیشن پرداخت و درسال 1380 به صورت جدی وارد عرصه کارتون و کاریکاتورشد و درادامه فعالیت هایش با خبرگزاریها و مطبوعات ازجمله خبرگزاری فارس و روزنامه جام جم همکاری کرد.علاوه براین، با ناشرین متعددی ازجمله انتشارات مدرسه و مجلات رشد( رشد نوآموز، دانش آموز و نوجوان ) در زمینه تصویرگری کتاب همکاری کرده است.شعبانی تاکنون درمسابقات و جشنوارهای متعددی هم حضورداشته و موفق به کسب چندین جایزه ملی و بین المللی نیز شده است که ازجمله آنها می توان به لوح افتخار و مدال جشنواره « یومیوری شیمبون» ژاپن 2006 اشاره کرد. شرکت در نمایشگا ههای داخلی و خارجی و برپائی سه نمایشگاه انفرادی ازآثارش، ازدیگرفعالیت های این هنرمند بوده است.طاهر شعبانی اخیرا موفق به کسب جایزه ویژه دهمین جشنواره کارتون و کاریکاتورجوان ایرانی شد. به همین بهانه با وی گفتگویی انجام داده ایم که می خوانید.
چه طورشد که کارتونیست شدید ؟
از هفت سالگی علاقمند به نقاشی و طراحی بودم واین علاقه با من همراه بود تا درسال 1376 وارد هنرستان هنرهای تجسمی همدان شدم و درآنجا با « محمودنظری » دوست کارتونیست و کاریکاتوریستم آشنا و همکلاسی شدم.بیشترکاریکاتورمعلم های مان را می کشیدیم.ایشان موضوعی کارمی کردند و من هم بیشتر کاریکاتورچهره می کشیدم تا اینکه با پیشنهاد محمود نظری و با همراهی دوست دیگرمان « علی پاک نهاد» گروه کاریکاتو ر« مداد قرمز» را تشکیل دادیم و تصمیم به برپائی نمایشگاه کاریکاتورهمدان گرفتیم . بدین ترتیب به صورتی جدی وارد عرصه کارتون شدیم.
اولین کارتونی که کارکردید چه بود؟ یادتان هست؟
کارتونی با موضوع آب بود که فکرکنم سال 1378 برای هفته نامه« پیک همدان» کشیدم.
اولین اثری که ازشما منتشرشد کی بود و کجا منتشرشد؟
این کارتون ، اولین اثری بود که ازمن منتشرشد.
آرزوی کودکی تان چه بود ؟
هرکودکی آرزوهای زیادی درآن مقطع سنی دارد ولی بیشتر آرزوی بزرگ شدن و نقاش شدن را داشتم.البته درآن موقع، تنها تصورم ازکاردر زمینه رنگ وخط و نقش ، نقاشی بود.
اکنون چه آرزویی دارید ؟
مردم درصلح و آرامش زندگی کنند و اینترنت هم قطع نشود.
البته این دومی را نمی توان آروز تلقی کرد بلکه یک خواسته است و به نظر می رسد دارید ازروی مزاح و شوخی نشأت گرفته ازهمان روحیه طنزکارتونیستی تان مطرح می کنید ؟!
باورکن الأن همین آروز را دارم.
اولین جایزه شما چه بود؟
درجشنواره هنرهای تجسمی دربخش طراحی اول شدم
آخرین جایزه شما چه بود؟
جایزه ویژه دهمین جشنواره کارتون و کاریکاتورجوان ایرانی دربجنورد بود .معمولا درجشنواره ها و مسابقات، خیلی کم شرکت می کنم مگر اینکه با تمرکز و فکر وایده خوبی بتوانم کاری با کیفیت ارائه کنم.
آخرین کاری که دست گرفته اید چیست ؟
دارم به جشنواره ترامپیسم فکر می کنم.
شما به شکل دیجیتال کارمیکنید یا دستی؟
اوائل به صورت دستی کارمی کردم اما اکنون به خاطرسرعت درکار، اتودها را به صورت دستی می زنم اما کارنهائی را به صورت دیجیتالی انجام می دهم.
ازچه ابزار و نرمافزاری استفاده میکنید؟
فتوشاپ
آیا کاریکاتور و کارتون ایده پردازی را میتوان آموزش داد؟
بله . قطعا
بیشترایده برای تان مهم است یا تکنیک ؟
درنگاه اول ، ایده مهم است ولی درکل هردو مهم اند.زیرا ایده ای به ذهن مان می رسد که اجرایی خوب می طلبد اما اگراجرا ضعیف باشد ، آن ایده مضمحل می شود.گاهی اوقات هم ایده ای نه چندان خوب رامی توانیم با اجرائی عالی دربیاوریم.
شکل گیری ایده درکارشماچگونه اتفاق می افتد ؟
ازهرچیزی ممکن است ایده ای به ذهن متبادرشود.ممکن است سکانسی ازیک فیلم باشد یا درکوچه و خیابان.یا اینکه درگفتگوئی دونفره شکل بگیرد و یا ازاتودزدن ها روی کاغذ.
ازنظرشما و متخصصان امر، ویژگی اصلی یا نقطه عطف آثار شما از لحاظ فرم و اجرا و محتوا چیست ؟
درهردوره ای، یک طورفکرکرده اند.اوائل می گفتند کارتان فان است و بعد گرایش های مختلف مطرح شد اما الأن بیشتر بحث تحلیل،طنز و طعنه درکارم مطرح است.
به طورمعمول چه قدر روی یک اثر کارمیکنید؟
بستگی به ایده دارد. شایدیک سری عوامل هم درحین اجرای کار دخیل شوند و باعث شوند که تغییراتی درکارم بدهم.بعضی کارهایم نیز ، دو سه روز زمان می برند؛ نه اینکه همه آن وقت سرکارم باشم.گاهی ممکن است بعد ازچند روز به نتیجه بهتری برسم.به طور معمول دو روز بعد از ایده یابی به نتیجه قطعی می رسم و کار را اجرا می کنم.
فرم پیچیده یا ساده ، به پیچیدگی و ساده بودن ایده هم ارتباط دارد ؟
بله ارتباط دارد. اگرآثار نقاشی «رنه ماگریت» را دیده باشید، مشاهده می کنید، موضوعاتی که درنقاشی هایش به آنها می پردازد، با تکنیک هایش همسان هستند.اگراین موضوعات با تکنیک دیگری اجرا شوند، ممکن است این قدرجذاب نباشند.به نظرم، تکنیک وایده باید با هم هماهنگ باشند.گاهی کارتونی فان کارمی کند که بامزه است ولی گاهی ، کارتونی طنزسیاه کارمی کند که خطوط و تکنیک اش با ایده اش همخوانی ندارد.
به نظرشما اثرهنری چقدرباید متکی به فرم و ایده باشد و چقدردرخدمت ارائه محتوا ؟ آیا قائل به ارجحیت و اهمیت یکی ازاین بحث ها بردیگری هستید ؟
یک کاریکاتور ممکن است با چندخط ساده یک مفهموم جدی وعمیق را برساند. یک کارتون خوب ، لزوما نیازمند به فرم نیست بلکه بیشترمبتنی برمحتوا است.
یا اینکه زاویه دید هنرمند به موضوع مهم است ؟
کاریکاتورچندان قائل به فرم خاصی نیست و ممکن است تکنیک و سبک کاری هنرمندی طوری باشد که قائل به داستانی باشد ولی ازلحاظ کلی ، قائل به فرم خاصی نباشد.
قصد دارید درمسابقه بین المللی کارتون و کاریکاتورترامپیسم شرکت کنید ؟ آثاری با این موضوع کارکرداه اید ؟
بله ؛ دارم به انجام کارهایی فکرمی کنم.
ارزیابی شما ازمسابقه بین المللی کارتون و کاریکاتورترامپیسم چیست ؟
به نظرم وقتی که قضیه «ترامپ » پیش می آید، یک نوع دیکتاتور و ابرقدرتی درذهن همه کارتونیست ها، بخصوص کارتونیست های ایرانی، متبلور می شود و علاقه دارند که چند کاریکاتوردرباره ترامپ بکشند.ترامپ، همیشه کشورما را به چالش کشیده و هتاکی کرده است.بنابراین ، شرکت کارتونیست ها دراین مسابقه ، در روندی که ترامپ درباره مردم و کشور ایران درپیش گرفته است ، مهم وتأثیرگذاراست.
بهترین کاریکاتوریست خارجی ازنظرشما کیست؟
«کینو» و البته «موردیلو» را هم خیلی می پسندم.
ازکارکدام هنرمند ایرانی خوش تان میآید؟
کارتونیست های ایرانی عمدتا خوب اند و عمدتا درجشنوارهای خارجی هم مقام آورده اند و یک پای این جریانند.
بهترین فیلمی که دیدهاید؟
فیلم خوب که زیاد دیده ام ولی اگربخواهم چند تا اسم ببرم باید اشاره کنم به فیلم های : گرینچ،کوکو،افسانه هزار و نهصد، آپو کالیپتو( آخر الزمان) و کتاب سبز.
بهترین بازیگرایرانی و خارجی موردنظرشما چه کسانی هستند ؟
ازایرانی ها، بازی های علی نصیریان، شهاب حسینی، رضا کیانیان و پرویز پرستوئی را دوست دارم.ازخارجی ها نیز«آل پاچینو»را.
بهترین کتابی که خواندهاید چه بود؟
«دنیای دیوانه دیوانه» اثر«شل سیلور استاین»
با کدام یک ازهنرمندان ایرانی بیشتردرارتباط هستید؟
با دوستان همشهری کارتونیستم محمود نظری ، علی پاک نهاد و اکبر تراب پور
نظرشما درباره سایت ایران کارتون چیست؟
بهترین سایت کاریکاتور و کارتون دنیا است به خاطراینکه اولین سایت کارتون بود که راه افتاد و کسانی بواسطه این سایت کارتونیست شدند.البته کیهان کاریکاتور، که دیگرمنتشرنمی شود، یک نوع آموزش تخصصی کاریکاتور به مخاطبین ارائه می داد.
صحبت خاصی دارید ؟
دو نکته هست که دوست دارم مطرح کنم.یکی اینکه ، کارتونیست های ایرانی، که خیلی خوبند و کم هم نیستند، جائی برای ارائه کارهای شان داشته باشند.ارائه کارهای شان فقط به جشنواره و نمایشگاه محدود نشود چون یک هنرمند کارتونیست ، جایش میان مردم است .البته ایران کارتون ازحقوق هنرمندان دفاع می کند ولی این جریان باید تا حدودی منظم ترصورت گیرد. بهتر است که انجمن صنفی کاریکاتور هم تشکیل شود.