رحمتی که ۲۷ جایزه بینالمللی از جمله ۶ جایزه اول جهانی در کارنامه هنری خود دارد، مدرس دانشگاه است و تا کنون کارگردانی چند فیلم کوتاه داستانی را نیز تجربه کرده است.
این کارتونیست نام آشنا از هنرمندان فعال در دوران کرونایی نیز بوده و از اول فروردین تاکنون ۵ قسمت از انیمیشنهای جذاب هفت خوان کرونایی را تولید و منتشر کرده است.
به بهانه تولید انیمیشنهای هفت خوان کرونایی که در فضای مجازی و ... بسیار سر و صدا به پا کرده و دست به دست چرخیده است، گفتوگویی با استاد جمال رحمتی داشتیم که در ادامه آن را میخوانید:
کمی درباره فعالیتهای فعلی خود توضیح دهید.
حدود سه سال مشغول تولید یک انیمیشن سینمایی به نام «فرمانده کوچولو» به تهیه کنندگی علی حضرتی بودم که بخش انیمیشن کار تمام شده، ولی بخش فیلم زنده و مرحله کامپوزیت آن باقی مانده است. در حال حاضر هم انیمیشنهای کوتاه «هفت خوان کرونایی» را در دست دارم که در هفت قسمت ساخته میشود. همچنین فعالیتهای کاریکاتوری و انیمیشنی خود جدا از سفارش و... همچنان پابرجاست و از سال ۸۲ هم در دانشگاه سوره مشغول تدریس هستم.
درباره انیمیشن هفت خوان کرونایی توضیح دهید. استقبال مخاطبان چطور بود؟
استقبال از این خوانها بسیار عالی و حتی فراتر از انتظار بود. اگر بخواهم درباره روند شکل گیری آن توضیح دهم باید بگویم که ابتدا به پیشنهاد آقای سیاهکارزاده مدیر موسسه توسعه تجسمی و آقای مظفری مدیر کل هنرهای تجسمی تصمیم به تولید آن گرفتم، بعد ایدهای را در ذهن پرورانده و در نهایت به انیمیشن هفت خوان رسیدم. الان هم پیش از تولید هر قسمت، برای بهتر شدن کیفیت اثر با این دو بزرگوار مشورت میکنم.
به نظر شما در دل ایام کرونا چه سوژههایی نهفته که می توان به تصویر کشید؟
به نظرم همیشه هنر بازتاب شرایط جامعه است. معمولاً هنرمند در هر محیطی که قرار میگیرد آن را آینه وار بازتاب می دهد. شرایط فعلی جامعه بسیار خاص و منحصر به فرد است؛ زیرا پیش از این چنین موضوعی را تجربه نکرده بودیم لذا اتفاقهای حاصل از آن هم خاص و منحصر به فرد شده است. از طرفی چون انسانها در بحران خودشان را بروز میدهند (منظورم این است که آدمها در بحران خود واقعی شان را نشان میدهند)، از این رو سوژههای خوبی هم برای کار محسوب میشوند.
قشنگ ترین خاطره که بخواهید یک روز آن را تصویر کنید، چیست؟
چند سال پیش که یک انیمیشن در بخش بین الملل جشنواره فیلم اصفهان داشتم، برای دیدن یکی از فیلمهای جشنواره به یکی از سینماهای واقع در خیابان چهارباغ اصفهان رفتم و به تماشای فیلم نشستم. حدود دو سه ردیف جلوتر از من تعدادی کودک و نوجوان نشسته بودند و زمان پخش فیلم مدام با هم صحبت میکردند. به گمانم به صورت اردویی از طرف مدرسه آمده بودند، بعد از تمام شدن فیلم متوجه شدم که همه آنها نابینا بودند. این صحنه بسیار برایم عجیب و متاثر کننده بود.
فکر می کنید طنازی و خوش رویی که در رفتارتان هم به شدت هویداست، تا چه حد با هنرتان که درون مایه طنز دارد، مرتبط است؟ آیا بیان مسائل به زبان طنز، زندگی شخصی تان را هم تحت تاثیر قرار می دهد؟
عمده کارهایی که من انجام می دهم طنز تلخ هستند، ولی خودم بسیار شوخ طبع هستم؛ زیرا پرورش یافته فرهنگی هستم که شوخ طبعی در آن ریشه دارد. اصالت من آذری است و اتفاقاً بیشتر طنزپردازها نسب آذری دارند. از طرفی من زاده زنجان هم هستم، شهری که مردمش حتی صحبتهای عادی را هم با گونهای طنز و خوشمزگی بیان میکنند. در کل شخصاً در زندگی بسیار صلح جو هستم و خیلی کم پیش میآید که با کسی مشکل پیدا کنم.
شخصیتهایی که طراحی چهره هایشان برایتان لذت بخش بود و یا دوست دارید که چهره آنها را کار کنید، کدامند؟
من به کارهای موضوعی بیشتر از طراحی چهره علاقه دارم، اما با این وجود، در اتوبوس یا مترو بعضا با چهرههایی مواجه می شوم که دوست دارم راز و رمز چهره شان را متوجه شوم و ثبتش کنم. بیشتر از اینکه دنبال ایرادات چهره یک شخص باشم، دنبال این هستم که ببینم خصوصیات هر چهره چیست، چون این دانستهها به طراحی کاراکتر کمک می کند.
در حال حاضر که تولید یک قطعه موسیقی، فیلم و یا نمایش سخت است، هنرمندان تجسمی فعال هستند و برای هدایت جامعه تولید اثر میکنند. این اثر بخشی در طول سال چگونه است؟ به نظر شما هنرهای تجسمی به دل جامعه رخنه کرده است؟
هنرهای تجسمی جزو قدیمیترین هنرهاست و در فرهنگ مردم ریشه دوانده است. البته ممکن است خیلیها به صورت تخصصی آن را دنبال نکنند، اما کمتر کسی پیدا می شود که با نقاشی در هر سبک آن سر و کار نداشته باشد. مثلا همه ما در کودکی قلم در دست گرفته و چیزی کشیده ایم؛ بنابراین چه بخواهیم چه نخواهیم، هنرهای تجسمی در فرهنگ مردم وجود دارد. اما طبیعتاً یکسری از کارها تولیدشان فردی است. زمانی که نمی شود کنار هم جمع شد باید انفرادی کار کرد. عمدتاً اهالی تجسمی هنرمندان مسئولی در برابر جامعه هستند. مخصوصاً در رشته کاریکاتور که نسبت به هر مسئلهای واکنش نشان داده و تولید اثر میکنند.
در نوروز کرونایی چه کردید؟
من کل قرنطینه را مشغول تولید بی وقفه انیمیشنهای هفت خوان کرونایی بودم. شاید بیشترین تایمی که در یک روز میخوابیدم ۵ ساعت بود. کل روزهایم به تولید انیمیشن هفت خوان و همچنین دو انیمیشن دیگر گذشت.
درخواست شما از مسئولان به نمایندگی از هنرمندان کارتونیست و هنرهای تجسمی چیست؟
می توانم به صورت مشخص از دوسالانه کاریکاتور تهران نام ببرم، چون مسائلی از جمله بیمه، شغل و... دغدغه همیشگی هنرمندان است؛ بنابراین بهتر است از دوسالانهای سخن بگویم که چند سالی است برگزار نمیشود. امیدوارم روزی که خواستند مجدداً آن را برگزار کنند، وقفه چندساله کیفیت آن را تحت تاثیر قرار ندهد و دوسالانهای که در شأن و حد هنر کارتون و کاریکاتور ایران باشد، برگزار شود. امیدوارم کارتونیستها با سلایق مختلف فکری بتوانند یک بار دیگر به صورت هم صدا در دوسالانه تخصصی کاریکاتور تهران گردهم آیند.
آرزو و یا توصیهای برای مردم داریئ؟
امیدوارم هرچه سریعتر وضعیت به حالت سابق برگردد، کسب و کار مردم دوباره رونق بگیرد و همه انسانهای روی کره زمین سلامت باشند. آرزوی بزرگ صلح و آرامش و دوستی در تمام دنیا را دارم.