شیوع ویروس کرونا در جهان، باعث ایجاد موج پرشتابی از بحران های مختلف، واکنش های گوناگون و دگردیسی زندگی بشری شد و این روند همچنان ادامه دارد. انگار که بشر، به ناچار به یک نوع همزیستی با این ویروس تن داده است! این وضعیت و موقعیت بشری ، سوژه ای خاص برای هنرمندان از جمله هنرمندان کارتونیست شده و در آثار کارتونی به طرق مختلفی، این ویروس خطرناک به چالش کشیده شده است. سعید صادقی ، از کارتونیست ها و کاریکاتوریست های مطرح کشور هم با شیوع ویروس کرونا، به خلق کارهایی به نسبت متفاوت تر، هم از لحاظ نوع رویکرد به مسأله و هم از لحاظ فرم و تکنیک کارها، به طرح این بحران و موضوع مهم و فراگیر پرداخت و کارتون های قابل توجهی با این موضوع کار کرده است. با وی به همین بهانه به گفتگو پرداختیم که می خوانید :
به گمان نگارنده ، کارهای شما برخلاف بقیه کارتونیست ها، که عمدتا کارتون هایی هشداردهنده از لحاظ بهداشتی و نقد برخوردهای عموم مردم با مسأله هستند، دربردارنده نگاه و رویکرد فلسفی و سیاسی شما به موضوع هستند. تأملات فلسفی در کارتون هایی مثل «سیزیف» دارای نگاه فلسفی و کارتون هایی مثل «شلیک ویروس از لوله تفنگ» یا دو کارتون با مفهوم زنگ هشدار را می توان کارتون هایی سیاسی تلقی کرد. خود شما در کل چه رویکرد و زاویه دیدی را در پرداخت به این موضوع مدنظر قرار دادید ؟
شلیک کرونا
زنگ هشدار
انسان در زندگی روزمره متوجه رفتارها و فرآیند زندگی خود نیست، هر شخصی در هر صنفی می تواند به نفع بشر و دنیا رفتار خود را اصلاح کند. و ویروس کرونا آمد تا رفتارهای غلط دیده شوند. لذا دیدگاه من، کرونا ویروس یک هشدار برای بشر بوده است تا قدر باقیمانده زیبایی های جهان را بهتر بشناسیم.انسان های خوب و انسان های بد وجود دارند و گاهی خوب ها در کنار بقیه، تاوان گناه ناکرده می دهند .بنابراین آثار سیب حوا و سیزیف به همین مفهوم خلق شد.
سیب حوا
سیزیف
با توجه به موضوعات گوناگونی که درکارهای متعددتان طرح کردید، آیا زاویه دید و رویکردها بسته به هر کار یا طیف هایی از کارها فرق می کند ؟
درخلق آثارم سعی می کنم ازنمادها و اسطوره ها، که ریشه در تاریخ دارند، استفاده کنم و از بار مفهومی صیقل خورده در تاریخ نمادها به نفع تولید آثارم در تقویت مفاهیم استفاده می کنم.
به گمان شما، نگاه مفهوم گرایانه در کارتون به حذف عنصر ملاحت، نگاه استعاری کنایه آمیز و نیشخند زدن، که از ویژگی های اساسی هنر کارتون در پرداخت به موضوعات است، منجرنمی شود؟ برای شما، این نوع رویکرد چقدراهمیت دارد ؟
هرچند که سعی می کنم مقوله طنز و نیشخند را صریح و مستقیم ارائه کنم ولی همچنان طنز در لفافه و پیچیدگی خاصی درآثارم نهان می شود. حتی به سمت طنز تلخ گرایش پیدا می کند.
رنگ در کارهای شما به نسبت قابل اهمیت و در برخی کارها خیلی پرحجم است مثل کارتون هایی که خانه در محاصره کرونا است.در کارتونی مثل « سیب حوا »، که انتخاب رنگ خیلی هم عالی است و کلاملا منطقی و زیبایی شناسانه است ، بدون هیچ گونه ارزیابی کیفی از این لحاظ، انتخاب رنگ درکارهای تان با چه منطق و نظرگاهی صورت می گیرد و اصولا رنگ آمیزی چقدر برای تان اهمیت دارد و چقدر در فضاسازی و نگر ش به موضوع و سایر نکات برای شما تعیین کننده است ؟
سعی می کنم تا جایی که ممکن است رنگ ها را محدود کنم و به سمت طیف خاص و تک رنگ ببرم ولی در مواقعی به ناچار از رنگ ها برای بیان و مفهوم و تأکید بر موضوع استفاده می کنم.
این هم از عید امسال
جدای از بحث محتوا و رویکرد و لحن ، در حوزه فرم و تکنیک و اجرا چه نکاتی مد نظرتان بود و کارهای تان را اگر از نگاه یک تحلیلگر بررسی کنید واجد چه ویژگی هایی از این لحاظ می دانید؟ درضمن ، موضوع کرونا از این لحاظ موجبات فرم یا تکنیکی خاص را به نسبت دیگر کارهای تان ایجاد کرده یا اینکه اهمیت موضوع و محتوا به خاطر هیجانی که پدید آورده ، سبب نشده که ناخودآگاه از فرم و تکنیک نسبت به بقیه کارهای تان کمی غافل شوید؟
از نظر اجرایی هنوز تکنیک آثار اصل با قلم و رنگ و مقوا را دوست دارم و ترجیح می دهم. ولی به تازگی جذابیت تجربه اجرای آثار دیجیتال باعث تنوع تکنیک در آثارم شده است.
بازتاب کارتون های شما در میان مخاطبان در فضای مجازی چه واکنش هایی را برانگیخته و بازخوردهای کارهای تان، بیان کننده چه فضا و نقطه نطراتی نسبت به این موضوع است ؟
قرنطینه شدن طیف عظیمی از خانواده ها، باعث گرایش دو چندان به سمت فضای مجازی می شد.بنا براین، عرضه و نمایش آثار در رسانه های اجتماعی بازتاب خوب و افزایش اقبال عمومی در پی داشت.
به نظرشما هنر کارتون در پرداخت به موضوعات تلخی مثل کرونا چقدر کارآمد است و کجای این معضل را هدف قرار می دهد؟
شیوع کرونا ویروس با این حجم گسترش که باعث درگیری کل دنیا می شد پر واضح بود که زاویه دید کارتونیست نسبت به آن نیز دیده می شد حتی درفضای بین الملل که این خود یک عامل تولید آثار بر این موضوع بود.
جز کارهای خودتان ، بیشتر کارتون های کدام یک از همکاران تان را در ارتباط با این موضوع می پسندید و به چه دلیل ؟
آثار«بولیگان» و «آرس» .البته آثار خوب در بین آثار زیاد است .
اگرصحبت خاص دیگری دارید بفرمائید.
نکته مهمی که خواستم عرض کنم ؛ با وجود اینکه گالری آثار باز بود و دیدن آثار هم به صورت روزانه جذابیت داشت و حتی آپلود این حجم اثر و ارائه سخت بود. عیب بزرگی که داشت تولید آثار را مشابه می کرد هم ازنظرایده و هم ازنظراجرا. این می تواند حق خالق آثارمبدع را ضایع کند و همچنین کارداوری را هم سخت کند.
در ادامه، شماری دیگر از کارتون های «سعید صادقی» با موضوع کرونا را مشاهده می کنید :
درخانه بمانید
خفاش کرونا
کره کرونایی
دفاع مقدس
