کاریکاتور درگاهی برای شناخت عمیق‌تر و دقیق‌ترجامعه است.
داود ضامنی، معاون فرهنگی امور استانها و مجلس حوزه هنری ، درخصوص جشنواره سراسری کاریکاتور «جوان ایرانی» گفت: یک نقاشی یا کاریکاتورصرفا یک اثرهنری و ذوقی که ازقوه خیال هنرمند نشأت گرفته نیست، بلکه درگاهی است برای شناخت عمیق‌تر و دقیق‌ترجامعه است.
به گزارش ایران کارتون به نقل ازپایگاه خبری حوزه هنری، «حقیقت» مفهومی است که همه انسان‌ها درجستجوی کشف و دستیابی آن هستند. اما پرسش اصلی این است که چه کسانی می‌توانند به حقیقت دست یابند؟ در باور عامه یک دسته از افرادی که به حقیقت دست یافتند و آن را برای دیگران توصیف و تشریح کردند پیامبران الهی و امامان بودند. آنها با اتکا به منبع وحی، حقایقی از این عالم را بازگو کردند که بخشی از آن مکتوب شده و بخشی به صورت متواتر و سینه به سینه نقل شده تا امروز دستیاب ما شده است.
به تبع پیامبران و ائمه معصومین (علیهم السلام) آن دسته از عالمان دین که مشی و سلوک زندگی پیامبران و امامان را در پیش گرفتند، بنا به ظرفیت وجودی که داشتند به درجاتی از حقیقت دست یافتند.
دسته دیگری از افراد که بخشی از حقیقت را کشف و توصیف کردند فیلسوفان بودند که با کوشش‌های عقلی و از طریق تفکر منطقی مبتنی بر قیاس و استقراء حقایقی از عالم و آدم را برای ما مکشوف ساختند.
دسته سومی از افراد که توانستند با آزمون و خطا و انجام آزمایش‌های پی در پی، حقایقی از عالم را کشف، تبیین و فرمول‌بندی کنند دانشمندان علوم مختلف هستند. دانشمندان بر پایه تجربه موفق شدند بخشی از حقایق عالم، طبیعت و انسان و حیوان و نبات را درک کرده و در قالب قوانین علمی به دیگران منتقل کنند.
پرسشی که در اینجا قابل طرح است این است که آیا «هنر» نیز می‌تواند شناخت یا معرفتی از این عالم یا عوالم دیگر به ما بدهد؟ آیا ارزش حقیقتی که یک هنرمند درک می‌کند و آنرا در اثر خود به تصویر می‌کشد با حقیقتی که یک دانشمند یا فیلسوف بیان می‌کند یکسان است یا تفاوت می‌کند؟ آیا هنر علاوه بر ارضاء میل زیباشناسی انسان می‌تواند کاشف حقیقت باشد؟
این پرسش در چند دهه اخیر به‌ویژه از سوی کسانی که در حوزه علم‌شناسی و روش‌شناسی علم کار می‌کند بسیار مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش‌گران علوم انسانی معتقدند عکس‌ها، فیلم‌ها، تصاویر و نقاشی‌ها اطلاعاتی در خود ذخیره کردند که ما را در فهم بهتر جامعه و مناسبات افراد آن جامعه در مقطعی که آن آثار خلق شده‌اند کمک می‌کند. بنابراین یک نقاشی یا کاریکاتور صرفا یک اثر هنری و ذوقی که از قوه خیال هنرمند نشات گرفته نیست بلکه درگاهی است برای شناخت عمیق‌تر و دقیق‌تر جامعه.
هنر کاریکاتور این ویژگی را دارد که منعکس‌کننده نگرش افرادی از جامعه است که حقیقتی از حقایق درون جامعه را شهود کرده و آنرا به زبان تصویر در معرض دید دیگران قرار داده‌اند. ارزش اطلاعاتی که از تحلیل یک کاریکاتور یا نقاشی یا عکس به دست می‌آید ای بسا از ارزش اطلاعاتی که یک جامعه‌شناس یا روان‌شناس اجتماعی در قالب کلمات یا گزاره‌ها بیان می‌کند بیشتر باشد.
نقد، بررسی و تحلیل مجموعه آثاری که به این جشنواره ارسال شده – فارغ از رتبه‌بندی‌های هنری آنها- منبع خوبی برای فهم جامعه امروز ایران است، همچنین منبع مکملی برای جامعه‌شناسان و متخصصان علوم انسانی و اجتماعی است که مایلند لایه‌های نهفته جامعه ایران را بررسی کنند. لذا به مسئولین دبیرخانه این جشنواره پیشنهاد می‌کنم در کنار برپایی نمایشگاه آثار منتخب و تقدیر از هنرمندان برگزیده، نشستی با حضور جامعه‌شناسان و متخصصان علوم رسانه و ارتباطات و هنرمندان برگزار کرده و در مورد این موضوع که آثار رسیده به جشنواره تا چه اندازه قادرند اطلاعاتی از درون‌مایه جامعه ایران و سوژه‌هایی که در قلمرو شناخت کاریکاتوریست‌های کشور قرار گرفته به ما منتقل کنند بحث و تبادل نظر کنند. این نشست می‌تواند زمینه چند کار پژوهشی را برای علاقه‌مندان به حوزه جامعه‌شناسی، روانشناسی، مطالعات فرهنگی و ... فراهم نماید.
موقع را مغتنم شمرده ازتلاش و پیگیری مجدانه همکاران خوبم در حوزه هنری خراسان شمالی که مداومت ده ساله دربرگزاری این جشنواره داشته و دارند تشکرکرده و دست همه هنرمندان عزیزی که اثری به این جشنواره ارسال کردند را به مهر می‌فشارم.
شایان ذکراست ، دهمین جشنواره سراسری کارتون و کاریکاتور «جوان ایرانی» ۱۸ آبان دربجنورد برگزارمی‌شود.
