سجاد رافعی ، متولد ۱۳۶۲ شوشتر و کارتونیست و طراحی بین المللی است. رافعی، سال ۱۳۸۴ در رشته مهندسی مکانیک فارغ التحصیل شد و شروع به طراحی دو بعدی و سه بعدی کرد. رافعی تاکنون برنده جوایز بین المللی متعددی شده است که از جمله می توان به : جایزه جشنواره گوگلم چین ۲۰۰۸، جایزه اول فستیوال کارتون " بی اچ هیومر" برزیل ۲۰۱۰ ، جایزه سوم جشنواره " ضد جنگ " ایران ۲۰۱۰، جایزه ویژه ۳۰ مین جشنواره آیدین دوگان ترکیه ۲۰۱۳، جایزه سوم فستیوال کارتون زیتون، قبرس ۲۰۱۶، جایزه دوم جشنواره " جامعه ایمن" ایران ۲۰۱۷ اشاره کرد.
سجاد رافعی ، که جایزه دوم چهارمین دوسالانه کارتون کتاب را دریافت کرده بود، اخیرا به عنوان یکی از اعضای هیأت داوری پنجمین دوسالانه کارتون کتاب انتخاب شده است. با وی به همین بهانه گفتگویی انجام داده ایم که می خوانید :
در ابتدا از داوری تان در پنجمین دوسالانه کارتون کتاب بگوئید
دوسالانه بین المللی کتاب تهران، اکنون در پنجمین دوره خودش به سر می برد و چهاردوره قبل هم به طور منظم برگزار شده و به خوبی توانسته که در بین تقویم های نمایشگاهی دنیا جای خودش را تثبیت کند. به یقین باید گفت که برگزاری دوسالانه ها تفاوت خاصی با سایر جشنواره های سالانه دارد و با توجه به استاندارد برگزاری و کیفیت مورد انتظارهنرمندان، نیاز به دقت و توجه بیشتری، هم در برگزاری و هم در داوری دارد و امیدوارم بتوانیم با همراهی و همکاری سایر دوستان ازاین مسیر خطیر عبور کنیم .
گویا در دوسالانه قبلی برنده شده اید و جدای از توانایی ها ی شما ، طبق همین قاعدع دوسالانه به عنوان داورانتخاب شده اید. لطفا از اثرتان که در دوسالانه پیشین برنده شد بگوئید
بله، من در دوره گذشته توانستم جایزه دوم جشنواره را کسب کنم و این برای من اتقاق و افتخار بزرگی محسوب می شود.کیفیت بالای کارهای ارسال شده و نظم خوب جشنواره باعث شد که من برای جشنواره با همت بیشتری کار کنم .
اثر برنده شده سجاد رافعی در چهارمین دوسالانه کارتون کتاب
اثری که من کشیدم یک سالن اُپرا است که آن را از سالن اُپرای پاریس اقتباس گرفتم. روی سن این اثر، کتابی وجود دارد که توسط یک شخص در فواصل زمانی برگ زده می شود و حضار در سالن به صورت دسته جمعی در حال خواندن کتاب هستند. من در این کار تلاش کردم که نشان دهم لذتی که درگوش دادن به یک قطعه موسیقی و یا ازدیدن تئاتر می تواند شکل گیرد، در کتاب خواندن هم می تواند ایجاد شود. دراین کار، تعداد بالای کاراکتر های موجود و فضا سازی صحنه اُپرا زمان زیادی را از من گرفت، تلاش کردم که کاراکترهایم حالت انفعالی نداشته باشند و در چهره های هر کدام، شور و شعف خواندن کتاب مشهود باشد. شخصی که در حال برگ زدن کتاب است از فراغ بال خاصی برخوردار است و دارد با لذت این کار را انجام می دهد. رنگ های غالب دراین کار، در یک تناژ هستند و سعی کردم که آشفتگی بصری را به کمترین حد ممکن برسانم .
هنر کارتون و کاریکاتور چه قدر و چگونه می تواند به طرح و پوشش بحث کتاب و کتابخوانی بپردازد ؟
این بحث بسیارعمیقی است و با رشد تکنولوژی و دسترسی مردم به رسانه های ارتباط جمعی ، فرهنگ عامه هم تغییر کرده است . زمان ، عنصری کلیدی در زندگی مردم شده و همه سعی می کنند در کوتاه ترین زمان ممکن ، سریع ترین کار را انجام دهند. زندگی ، به نوعی مثل فست فود شده و این اتفاق بدی است چون فرهنگ کتاب و کتابخوانی نیاز به فراغ بال و آرامش دارد. و اینکه ما چقدر می توانیم به خودمان بها بدهیم و چقدر می توانیم برای خودمان زمان بگذاریم . ما کارتونیست ها و سایر هنرمندان دراین مسیر رسالت عظیمی داریم . باید بتوانیم جامعه را با خودمان همگام کنیم. ترویج کتاب و کتابخوانی راگسترش دهیم و در کارمان به فوائد کتاب و رؤیاپردازی اشاره کنیم و آرامش گمشده نسل بشر را نشان دهیم. به عقیده من، کارتون و کاریکاتور، با توجه به رویکرد مفهومی که دارد، می تواند تلنگری بر ذهن های خسته و به چالش کشیدن تفکرات جدیدی باشد که واقعا می توانند برای ما خطرناک باشند؛ تفکراتی که سعی دارند نشان بدهند که دیجیتالیزه شدن دنیا، بهترین راه نجات بشر است.
کارتونی دیگر از سجاد رافعی با موضوع کتابخوانی
ارزیابی تان از برگزاری دوسالانه ای با موضوع کتاب چیست و چقدر می تواند در توسعه و ترویج کتابخوانی موثر باشد؟
فکر می کنم که استقبال خوب هنرمندان بین المللی و ملی می تواند بانک جدیدی ازاثر های خوب را برای انتشار در فضاهای شهری و رسانه ای ایجاد کند و می توان از این کارها در محیط هایی مثل مترو و پارک ها برای آگاه سازی عموم مردم استفاده کرد. با برگزاری ورکشاپ ها و یا نشست های تخصصی با حضور اصحاب رسانه و نویسندگان و مترجمان خوب هم می توان اجتماع های جدیدی را برای انسجام بیشتر این پویش تشکیل داد .
کارتونی دیگر از سجاد رافعی با موضوع کتاب
به نظر من، نباید یک دوسالانه فقط به برگزاری جشنواره کارتون ختم شود بلکه باید هنرمندان و مخاطبان خاص و عام را با این رویداد فراگیر همگام کرد. این پویش نیاز به توجه بیشتری دارد تا بتواند فرهنگ کتاب و کتابخوانی را گسترش داد. به عنوان مثال، من پیشنهاد می کنم برای همه هنرمندانی که در جشنواره شرکت می کنند، یک کد تخفیف خرید کتاب از یک سایت یا کتابفروشی مشخصی و یا از طرف نهاد کتابخانه های عمومی تخصیص داده شود تا این دوسالانه به یک جشنواره کارتون صرف تبدیل نشود.
از موفقیت ها و فعالیت های فعلی تان چه خبر؟
این روزها کمی گرفتاری و روزمرگی شخصی دارم که فرصت چندانی را برای من نمی گذارد تا بخواهم با فراغ بال کار کنم و یا در جشنواره ها شرکت کنم. تعدادی کار نیمه آماده دارم که باید آنها را برای برپایی نمایشگاه و مجموعه جدیدی که در پیش دارم تکمیل کنم. فکر می کنم در این نمایشگاه و مجموعه ، حرف های جدیدی برای گفتن دارم اما نیازمند این هستم که بتوانم با فراغ بال این کار را انجام دهم.
صحبت خاصی ندارید ؟
در پایان از شما و همه عزیزانی که در تلاشند با برگزاری خوب و منظم این جشنواره، گامی در جهت رشد و اعتلای فرهنگ کتاب و کتاب خوانی بردارند ممنونم.
ما هم از شما به خاطر فرصتی که دراختیار ما گذاشتید ممنونیم و برای تان آرزوی موفقیت داریم.
