شیوع جهانی ویروس کرونا و تبعات جهانی آن، ذهن اغلب هنرمندان کارتونیست را درگیر کرده و تقریبا تمام هنرمندان حوزه های مختلف با خلق اثر و یا واکنش هایی از جنس دیگر به نوعی به مقابله با شیوع بیشتر این ویروس مرگبار پرداخته اند. کارتونیست ها اما دراین میان، به خاطر پتانسیل خاصی که این هنر در این گونه موارد دارد ، سهم بسیار ویژه ای در مقابله و آگاهی بخشی به مردم و انتقاد از سهل انگاری ها در این خصوص داشته اند. علیرضا ذاکری هم یکی از هنرمندان کارتونیستی است که آثارقابل توجهی با این موضوع خلق کرده که هم کارکرد خاصی دراطلاع رسانی و آگاهی بخشی به مخاطبان داشته اند و هم بازتاب قابل توجهی در رسانه ها و شبکه های اجتماعی داشته و بازخوردهای خوبی هم ازجانب مخاطبان گرفته است.به همین بهانه گفتگویی اختصاصی و مختصر با این هنرمند داشته ایم که می خوانید :
موضوع شیوع جهانی ویروس کرونا موجب خلق کارتون هایی قابل توجه و منعکس کننده مسائل و جوانب آن شده که در این میان باید به کارهای ارزشمند شما اشاره کرد که بازتاب قابل توجهی هم داشته اند و ضمن پرداخت جالبی به ویروس کرونا با تمام حواشی آن، دربردارنده وجوهی هنری هم هستند. نظرخودتان درخصوص رویکردی که به این موضوع داشته اید و تحلیل و نقطه نظرات تان در باره محتوا و رویکرد تان به موضوع مورد نظر از لحاظ فرم و تکنیک و سایر وجوه هنری این کارهای تان چیست ؟
بسم الله. معمولا با پیدا شدن حوادث جهانی، هنرمندان طراح دست به کارشده و آثار هنری فراوانی خلق می‌کنند! من در برخورد با بحران جهانی ویروس کرونا، با حساسیت بالا و توقع جدی از توان خود دست به کار شدم تا چند کارتون طراحی کنم! در این میان مهم‌ترین توصیه‌های جهانی با تبلیغات گسترده و هشتک‌سازی، توجه‌ام را جلب کرد که از مردم دنیا خواسته شده «در خانه بمانید» تا جان خود و دیگران به خطر نیفتد!
من جدا از فعالیت هنری، همواره نگاه ژورنالیستی به جامعه دارم و درمیان اخبار اکثر کشورها، خبری مبنی بر سر و سامان دادن افراد بی‌خانمان ندیدم! این افراد که بدون سرپناه جلوی چشم همه ماها در معابر و پارک‌ها بیتوته کرده‌اند، چگونه توصیه در خانه ماندن را عملی کنند؟!
در این اتفاق اجتماعی، تناقض و پارادوکس تلخی که در طرح‌هایم هست، کام مخاطب را آزار می‌دهد. من آگاهانه با تکنیک طراحی، هاشور زدن و استایل کلی اثر و رنگ بندی، سعی داشتم ذهن مخاطب را با حقیقت گزنده وضعیت زندگی افراد بی‌خانمان پیوند دهم، تا مخاطب برای مدتی درگیر این طنز هولناک باشد!
هنرکارتون درپرداخت به خود موضوعات با تمام جوانب شان، پرداختی ملیح و درعین حال کنایه آمیزداشته و درخیلی ازموارد موضوعات تلخ هم درگرو این رویکرد طنزآمیز به شوخی گرفته شده و تلخی آنها را برای مخاطب گرفته است هر چند که برخی کارها ، زرد و عامه پسند و در حد یک شوخی بی مایه سرگرمی سازهستند. به هرحال، کرونا هم ، برغم مشکلات متعدد و تلخکامی هایی که برای بشر پدیدآورده، دستمایه رویکردهای طنزآمیزی ازجانب هنرمندان کارتونیست به طرز برجسته و قابل توجهی نیز شده است. این وجه، در کارتون های شما هم با یک نگاه ظریف و غیرمبتذل هست اما نکته قابل توجه نوع نگاه و چشم انداز متفاوت تر شما با بقیه است. اینکه کارهای شما حاوی یک دغدغه به نسبت جدی‌تر است و تصویرهای متمایزی ارائه کرده اید مثل طرح فرد بی‌خانمان یا بحث خطرناکی شایعه و تامین نان برای حفظ جان به شکل ماسک که درونمایه و دیدگاه جدی و متعهدانه اجتماعی درآنها بسیار برجسته است. تحلیل شما و نظرتان درباره پرداخت به این وجه ازموضوع درکارهای مورد نظرتان چیست؟
از لطف و توجه‌تان به آثار کارتونی‌ام سپاسگزار هستم.
هرهنرمند با توجه به دغدغه‌های ذهنی و دنیایی که سال ها در آن زندگی کرده، به موضوعات تلخ دنیای اطرافش، نگاه خاصی دارد!
سوژه‌هایی که هرکاریکاتوریست در بحران کشنده کرونا سراغ آن می‌رود، بیانگر میزان حساسیت و درک او از دنیای پیرامونش است! در واقع هر اثر هنری، مثل آیینه، تفکر و دنیای ذهنی هنرمند را به نمایش می‌گذارد! هنرمندان دریافت درونی خود را در قالب اثرهنری به نمایش می‌گذارد!
همزمان با شیوع کرونا درایران ، مسابقه بین المللی کارتون و کاریکاتور « ما کرونا را شکست می‌دهیم » به کوشش و دبیری سید مسعود شجاعی طباطبایی ، هنرمند کارتونیست وکاریکاتوریست و تصویرساز، شکل گرفت و راه افتاد و گویا آثارقابل توجه با تعداد بی نظیری ازاغلب کشورهای جهان هم به دبیرخانه این مسابقه ارسال شده است. به طورقطع، شما هم آثاری به این مسابقه ارسال کرده اید. درصورت تأیید این مسأله کمی ازکارهای ارائه شده تان به این مسابقه بگوئید.
در بحران‌هایی مانند وقوع جنگ، مشکلاتِ فقر اقتصادی و بحران جهانی کرونا، افراد یک جامعه به سه دسته تقسیم می‌شوند. افراد ثروتمند و مرفه که می‌توانند براحتی تا یکسال و حتی بیشتر درخانه و ویلای خود بمانند و هیچ گزندی به آنها نرسد! حتی سیاستمداران هم ممکن است درحاشیه امنیت بمانند!
اما دسته سوم افرادی هستند که همیشه بدون سرپناه و آسیب پذیرند. طبقات متوسط جامعه و همچنین کسانی که باید طبق وظیفه درمیدان باشند، همواره درخط مقدم بحران‌ها هستند! هنرمندان باید درکناراین افراد مظلوم باشند و تنهای شان نگذارند! شاید این آثار هنری التیامی باشد بر آنچه بر آنها می‌گذرد.
در وضیعت جهانی کرونا، دم به دم جان انسان‌ها تهدید می‌شود! کاریکاتوریست ها می‌توانند مثل یک رسانه بزرگ، برای ثبت درتاریخ آثاری فاخرخلق کنند! کرونا فرصتی است تا خود را محک بزنیم!
بازتاب کارتون های شما درمیان مخاطبان درفضای مجازی بسیارقابل توجه است. واکنش هایی که خود شما ازمخاطبان گرفتید چه بوده و بیان کننده چه فضا و نقطه نظراتی نسبت به این موضوع است ؟
همانطورکه عرض کردم، آگاهانه و به نیت همراه ساختن ذهنیت مخاطبان، سراغ موضوعاتی رفتم که طیف گسترده‌ی افراد دردمند جامعه یا درگیرش هستند یا در مواجه با این موضوعات واکنش‌های حسی عمیقی دارند و سبب می‌شود در این بحران، بی‌تفاوت نمانند و قدمی بردارند!
واکنش مخاطبان درباره کاریکاتورهایی که برای بحران کرونا طراحی کردم قابل پیش‌بینی بود. مردم سرشار از احساس مسئولیت هستند و می‌شود اشک را در چشمان‌شان دید و صدای بغض گلوی‌شان را شنید که چقدر همراه هستند و آثار هنری آنها را همراه می‌سازد.
اگر صحبت خاص دیگری دارید بفرمائید؟
اعتقاد جدی من این است حتی یک اثر هنری تاثیرگذار می‌تواند کار خودش را بکند! اگر توانش را داریم دست به کار شویم. حتی یک اثر...!
مخاطبان گسترده‌جهانی مشتاق‌اند ببیند هنرمندان طراح، چه حرف ناگفته‌ای را می خواهد بیان کند!
کارتون هایی از علیرضا ذاکری با موضوع کرونا را در ذیل مشاهد کنید :
