شیوع کرونا درجهان و موج پرشتاب بحران هایی که این ویروس در زندگی بشر پدید آورده است ، ذهن همه اقشاراجتماعی را درگیر کرده و هرقشر و طیف از اجتماع به فراخورموقعیت اجتماعی خود، واکنش هایی در برابراین بحران فراگیر داشته اند و دارند اما واکنش هنرمندان و بخصوص هنرمندان کارتونیست از جنس متفاوت با تأثیرگذاری ویژه ای است . حمید صوفی هم یکی ازهنرمندانی است که کارتون هایی قابل توجه با این موضوع خلق کرده و بازتاب خوبی هم در رسانه ها و شبکه های اجتماعی داشته اند. کارتون های این هنرمند رویکردی بیانگر و موقعیت پرداز به این موضوع داشته و به ارائه تصاویری از تلاش های کادر درمان در مقابله با این ویروس نیز پرداخته است.با حمید صوفی به همین بهانه گفتگویی کرده ایم که می خوانید :
شیوع جهانی ویروس کرونا با توجه به جوانب و بحران های مختلفی که جهان را تحت تأثیرقرارداده است ، ذهن اغلب هنرمندان از جمله هنرمندان کارتونیست را درگیرکرده و آثارقابل توجهی هم دراین میان پدید آمده است که ازجمله باید به کارهای شما اشاره کرد .رویکردی که به این موضوع داشته اید و تحلیل و نقطه نظرات تان درباره محتوا ورویکردهنری تان به موضوع مورد نظر ازلحاظ فرم و تکنیک چیست ؟
شرایط کنونی جهان و شیوع بیماری کرونا باعث شد که طی این مدت بسیاری از مردم و هنرمندان هم به عنوان جزیی ازجامعه و مردم ناچارشوند که برای مصون ماندن از این بیماری درخانه بمانند. با توجه به اینکه این بیماری بسیاری ازمردم جهان و کادر درمانی را مشغول به خود کرد، دراین میان دغدغه بسیاری از هنرمندان و کارتونیست ها هم به تصویرکشیدن مصائب و سختی هایی بود که تقریبا همه جامعه را مشغول به خود کرده بود. زبان کارتون و کاریکاتور هم، به عنوان جهانی ترین زبان بیانی و تاثیر گذاری که می تواند این سختی ها را نشان دهد، می تواند درآگاهی رسانی به مردم نقش بسزایی داشته باشد.من هم در این میان با توجه به اینکه ازابتدای اسفند تاکنون در قرنطینه خانگی بسر می برم از این فرصت استفاده کردم و مجموعه ای ازکارتون های کرونایی در بیان سختی ها و مشقت هایی که مردم و کادر درمانی و پرستاران با آن دست به گریبان هستند را به تصویر کشیدم.
رویکرد هنری من ازلحاظ فرم و تکنیک، تقریبا همان چیزی است که مدت ها است انجام می دهم . کاراکترکارهای من معمولا در همه کارهای من یک شکل بخصوص دارد و تکنیک این روزها معمولا از قلم نوری درفضای دیجیتال و رنگ آمیزی درفضای فتوشاپ صورت می گیرد که این به خاطرسرعت کار است هرچند علاقه شخصی خودم کار به صورت دستی و روی کاغذ است.
خیلی از کارتون ها همواره پرداختی ملیح و درعین حال کنایه آمیز و به نوعی استعاری به موضوعات دارند و با چنین رویگرد و جوهری ، حتی موضوعات تلخ هم به شوخی گرفته می شوند و تلخی آنها بدین ترتیب برای مخاطب گرفته می شود .به گمان من ، ملاحت وطنازی در اغلب کارهای شما کم رنگ است که البته این در ارزیابی کارهای شما دخیل نیست اما به نظرمی رسد که شما بیشتر رویکردی دغدغه مندانه و تبیین کننده درخصوص این موضوع داشته اید و طرح مسأله برای تان مهم تر است ؟ خود شما چه تحلیل و نظری درباره نوع پرداخت تان به موضوع از این لحاظ دارید ؟
من همواره سعی می کنم دربه تصویرکشیدن کارهایم ازطنزسیاه استفاده کنم و درعین حال تلاش می کنم خروجی کارچیزی باشد که برای همه قابل درک و فهم باشد و درعین حال مفهوم را به بهترین شکل بیان کند. من طی این مدت که درخانه هستم، واقعا دغدغه خودم و خانوده ام و چیزی درتمام شبانه روزذهنم را درگیر خودش کرده بود همین بیماری بود و اینکه به عنوان یک کارتونیست چطور می شود این دغدغه را بیان کرد.
برجسته نشان دادن کرونا دراغلب کارهای شما بیشترازکارتون های دیگران به چشم می آید.این نگاه ازکجا و چه نشأت می گیرد ؟
شیوع این بیماری، بسیاری از خانواده ها و جامعه را ناخواسته درگیرخود کرد و بسیاری ازخانوادها داغدارشدند و بسیاری از کسب و کارها تعطیل و جامعه پزشکی تمام رشادت و ایثار خود را دراین راه نشان دادند. به نظرم کمترین کاری که یک هنرمند می تواند انجام دهد همین به تصویر کشیدن این سختی ها و رشادت ها می تواند باشد.
همزمان با شیوع کرونا در ایران ، مسابقه بین المللی کارتون و کاریکاتور« ما کرونا را شکست می دهیم » به کوشش و دبیری سید مسعود شجاعی طباطبایی ، هنرمند کارتونیست و کاریکاتوریست و تصویرساز، شکل گرفت و راه افتاد و گویا آثاری قابل توجه با تعداد بی نظیری از اغلب کشورهای جهان هم به دبیرخانه این مسابقه ارسال شده است. شما هم آثاری به این مسابقه ارسال کرده اید .درصورت تأیید این مسأله کمی از کارهای ارائه شده تان به این مسابقه بگوئید ؟
من از این فرصت استفاده می کنم و از جناب شجاعی طباطبایی به عنوان هنرمندی که همیشه سعی کرده اند دغدغه های جامعه را به صورت جشنواره یا مسابقه شکل دهند تا هنرمندان هم بتوانند رسالت خود را بیان سختی ها ومشقت ها به نمایش در بیاورند ، تشکرمی کنم.جشنواره بین المللی «ما کرونا را شکست می دهیم» دربهترین زمان و موقعیتی بود که جامعه هنوز درگیر این بیماری هستند و هنر کاریکاتور شاید بتواند این سختی ها را به بهترین شکل ممکن ثبت کند. من هم با پنج اثر دراین جشنواره شرکت کردم و آثاری که به این جشنواره ارسال کردم بیشتر نشان دادن رشادت های جامعه پزشکی و پرستاری در برخورد با این بیماری بود.
به نظرشما هنرکارتون و کاریکاتور چه نوع کارکردهایی درمقابله با شیوع این ویروس بحران زا دارد ؟ خود شما با توجه به نوع پرداخت به نسبت متفاوت تان به این ویروس و جوانب آن ، چه نوع نگاه و کارکردی را مطلوب تر می دانید؟
به نظرمی رسد آگاهی مردم نقش زیادی در جلوگیری از این بیماری دارد و هنر کاریکاتور و کارتون می تواند، با توجه به نوع بیان و اینکه مردم به راحتی با آن ارتباط برقرارمی کنند، نقش بسزایی در این خصوص ایفا کند. از راههای انتقال تا فرهنگ سازی درخصوص مقابله با این بیماری را می شود در قالب کاریکاتور و کارتون به صورت تابلوهای تبلیغاتی و بیلبورد های شهری استفاده کرد که تاثیر زیادی دراین خصوص دارد و درعین حال باعث شادی و دلگرمی مردم هم می شود. چیزی که این روزها واقعا به آن احتیاج دارند.
بازتاب کارتون های شما درمیان مخاطبان درفضای مجازی چه واکنش هایی را برانگیخته و بازخوردها بیان کننده چه فضا و نقطه نطراتی نسبت به این موضوع است ؟
من معمولا کاریکاتوهای خودم را درنشریات و فضای مجازی و اینستاگرام نمایش می دهم که خدا را شکر مورد استقبال دوستان می شود و باعث می شود که از نقطه نظردوستان دربهتر به تصویر کشیدن ایده ها و سوژه ای جدید استفاده کرد.
اگرصحبت خاص دیگری دارید بفرمائید.
من بازهم از مجموعه خوب خانه کاریکاتور ایران استاد شجاعی طباطبایی ،جناب آقای زاهدی و شما که انجام این مصاحبه را فرآهم کردید کمال تشکر را دارم. به امید روزی که سایه این بیماری از سر مردم جهان دورشود و باردیگر شادی بر لب های مردم جهان نقش بندد و سالی پراز شادی و کامیابی و پیروز در پیش داشته باشیم. ممنون و سپاسگزارم.
ما هم از شما به خاطروفتی که در اختیار ما قرار دادید تشکر می کنم.
کارتون هایی از حمید صوفی با موضوع کرونا را در ادامه مشاهده کنید :