بایدی شاید..!
عباس ناصری / دو هفتهای است که از معضلات بارز پیش روی دنیای کارتون مینویسم. با توجه به اینکه، هفته قبل مدرس کارگاه و داور جشنواره ملی تجسمی جوانان در بخش کارتون و کاریکاتور بودم؛ این هفته میخواهم از خطری که آینده کارتون را تهدید میکند، حرف بزنم.
خوب به اطراف خود نگاه کنید، در هر کشوری که هستید. معضل عدم وجود هنرمندان حرفهای نوجوان و جوان در کارتون و کاریکاتور در تمام دنیا در بیخ گوش ما قرار دارد. مثلاً پانزده سال پیش در جشنواره جوانان شاهد حضور نوجوانان و جوانان حرفهای بودیم؛ که تمام شرکت کنندگان هر کدام یک سر و گردن از دیگری بالاتر و حرفهایتر بودند. در همان سن، نامی برای خود در عالم هنر دست و پا کرده بودند و امروز همانها هنرمندان حرفهای کارتون و کاریکاتور در نقاط مختلف جهان هستند.
اما از امروز چه یادگاری برای فردای کارتون باقی خواهد ماند؟ وقتی در میان شرکتکنندگان با ارفاق دو یا سه نفر را میتوان یافت، که آیندهای برای آنها متصور باشی. چه چیز باعث این بحران شده است؟ زمانی که به ندرت مجلهای یافت میشد، به ندرت استادی در دسترس بود، به ندرت میشد کار حرفهای دید، به ندرت میشد ارتباط گرفت، به ندرت اینترنت و سایتی پیدا میشد یا نمیشد، هر روز شاهد حضور پررنگ هنرمندان جوانی بودیم که هرچه سریعتر در مسیر حرفهای جای خود را تثبیت میکردند و نامی در میان بزرگان برای خود پیدا می کردند. اما امروز، با وجود این همه امکانات، دسترسیها، سایت ها، گالریها و... شاهد ظهور نسل جدید، به رونق گذشته نیستیم. هر کدام شاید بتوانیم یک یا دو نفر را در کشورهایمان نام ببریم. شاید جوانانی که اوضاع اقتصادی پیشکسوتان این هنر را مرور میکنند، از آمدن به این سوی گریزان میشوند. شاید نسل امروز حوصله ریاضت کشیدن و سختیهای این هنر را در خود نمیبیند. شاید مربیانی که در نهایتِ خیانت، آینده هنرجویانشان را به گواهیهای شرکت پوشالی یا همان گواهیهای واهی گره زدند مانع تلاش بیشتر و عطش هنرجویان برای رسیدن به اوج هستند. شاید داورانی که با رابطه نتایج را به نفع جریان همفکر خود تغییر میدهند انگیزه حضور و رشد این نسل را از آنها گرفته اند. شاید توهم اینکه بدون تمرین و ممارست در طراحی، رنگ شناسی، فضاسازی و ایده یابی، فقط با خرید یک قلم نوری دیجیتال میتوان جادو کرد؛ نسل امروز را به این روز انداخته است. شاید همانطور که از وقتی استفاده از پول کاغذی در معاملات روزمره ما کمرنگ شد و برکت از زندگیهای ما خارج شد؛ اکنون با کم شدن کاغذ و قلم و طراحی واقعی و کاتالوگهای چاپی، برکت از دنیای کارتون در حال رخت بستن است. و شاید هر شایدی، که بایدی برای رفعش نیاز است؛ در دل این همه شاید...